Joan Miró i Ferrà przyszedł na świat 20 kwietnia 1893 w Barcelonie jako syn Miquel Miró a Dolors Ferrà i Oromí, Miquel Miró i Adzeries, zegarmistrza, złotnika i jubilera. Miró wychował się w zamożnej rodzinie, przejawiając introwertyczny charakter już od dziecka.
Pomimo bardzo wcześnie rozwijającego się w nim artystycznego talentu, rodzice starali się go ukierunkować w stronę handlu i ekonomii zapisując do profilowanej szkoły.
Mimo tego, pobierał także lekcje w znanej akademii artystycznej La Escuela de la Lonja, do której uczęszczał wcześniej Picasso. Pod koniec studiów został zatrudniony jako księgowy. Pełnił tę funkcję przez około dwa lata do czasu kiedy to został zwolniony za spartaczenie ksiąg rachunkowych. Przeszedł w tym czasie dość poważne załamanie nerwowe.
Jeśli chodzi o rozwój artystyczny, Miró studiował w Szkole Sztuk Pięknych i Akademii Gali w swoim rodzinnym mieście – Barcelonie. Jego pierwsza wystawa monograficzna odbyła się w Galerii Dalmau w roku 1918.
Paryż i zmiana stylu…
W jego wczesnej twórczości czyli tej datowanej na czas sprzed 1920 roku wyraźnie widoczne są wpływy fowizmu, kubizmu i tradycji katalońskich romańskich fresków. W roku 1920 Miró odbył podróż do Paryża gdzie zaprzyjaźnił się z Pablem Picassem. Poznał także Tristana Tzarę i Maxa Jacoba oraz uczestniczył w działaniach dadaistycznych. Do Hiszpanii powrócił w roku 1940 po rozpoczęciu się II wojny światowej.
„Nie istnieją dla mnie formy abstrakcyjne. Formy zawsze coś symbolizują.“
Joan Miró zaczął malować dosyć późno, ale bardzo szybko w „swoim” stylu. Jako malarz wykształcił swój osobisty język plastyczny ukształtowany kulturą katalońską, czerpiąc niezwykle dużo ze sztuki średniowiecznej – romańskiej, jakże typowej dla tradycji Katalonii. Stosowane przez niego kolory są charakterystyczne, lokalne, mocne i żywe.
Główne źródło inspiracji dla malarstwa Miró stanowi natura i jej obserwacja tworzące niezwykle intymny obraz człowieka ukazanego w świecie wyobrażonym. Nie jest to realny krajobraz a raczej hiszpańska, przesycona abstrakcją poezja.
W przeciwieństwie do Picasso, Miró był wyizolowany, kilka razy rezygnował z malarstwa aby bardziej zaangażować się w kręgach poetyckich. Ta efemeryczność i izolacja są wyraźnie odczuwalne w jego obrazach.
Do najbardziej znanych dzieł Miró należą:
- La Masia (1921/1922)
- La Masovera (1922/23)
- Karnawał arlekina (1924–1925)
- Wnętrze holenderskie (1928)
- Macierzyństwo (1929)
- Rzeźba Konstrukcje (1930)
- Kobieta, ptak, gwiazda (1942)
- Kobieta w nocy (1945)
- Rzeźba Ptak (1944–1946)
- Ceramiczna dekoracja przed gmachem UNESCO w Paryżu (1951–1958)
- Ceramiczna dekoracja dla Uniwersytetu Harwarda (1951–1958)
- Trzy ptaki w przestrzeni (1938–1960)
Część z nas nawet nie zdaje sobie sprawy, że na żywo miała do czynienia ze sztuką tego wybitnego artysty.
Odwiedzając stolicę Katalonii każdego z nas już lotnisku El Prat witała wielka mozaiką autorstwa Miró.
Artysta eksperymentował na przestrzeni życia z kolejnymi mediami, takimi jak odbitki oraz litografie, którym poświęcił się szczególnie w latach 50. Wykonywał także prace w akwarelach, pastelach, tworzył kolaże, miedzioryty, mozaiki i rzeźbę. Światowe uznanie zaczął zdobywać pod koniec lat 50. kiedy został Satrapą Kolegium Patafizyki dołączając do grupy artystów takich jak Marcel Duchamp, Max Ernst, bracia Marx, Jean Dubuffet oraz Man Ray.
Miró i Dali
W 1959 André Breton zaprosił Miró do udziału w wystawie „Hołd surrealizmowi” m.in. wraz z Salvadorem Dalim. W tym samym roku Miró otrzymał Guggenheim International Award co rozpoczęło ogromne zainteresowanie sztuką katalońskiego artysty wśród największych muzeów na świecie. Wśród licznych nagród, które zdobywał za swoje osiągnięcia artystyczne najważniejszą wydaje się ta z roku 1980 czyli Złoty Medal Sztuk Pięknych od króla Hiszpanii Juana Carlosa.
Joan Miró z Majorką związany był od najmłodszych lat, regularnie odwiedzając wyspę, która, co jest niemal oczywiste, zachwycała go. Z Majorki pochodziła matka malarza, tutaj też, w Palmie, ożenił się z Pilar Juncos. Ślub odbył się 12 października 1929 roku a już 17 czerwca 1931 roku, także w Palmie, przyszła na świat ich córka Dolores.
„Majorka jest naprawdę piękną krainą, gdzie w niektórych miejscach nadal można odnaleźć świeżość pierwszych dni stworzenia”
Miró po licznych podróżach, wielu przeprowadzkach, dopiero w roku 1956 przeprowadził się do Son Abrines w Palmie gdzie otworzył swój warsztat, o którym marzył całe życie. Budynek zaprojektowany został przez jego przyjaciela Josepa Lluísa Serta. Malarz i architekt, dwoje przyjaciół, czerpali inspiracje z krajobrazu, lokalnych technik i materiałów.
Pragnęli stworzyć projekt u którego podstaw leżeć miały powrót do prostej, linearnej i ponadczasowej architektury oraz tradycji Morza Śródziemnego.
W tymże atelier Miró i Sert stworzyli niesamowitą przestrzeń, którą rządziła kompatybilność elementów architektury ze szczególną kosmologią zrodzoną z wyobraźni malarza, wielokrotnie podejmowaną w jego obrazach. Właśnie tutaj, na wyspie, Miró zawsze ceniący spokój i samotność, spacerując po plażach miał zbierać muszle, kamienie, kawałki szkła, kości, połamanych gałęzi, korzeni czy rozgwiazdy, tworząc kolekcje tego, co wyrzucone i zapomniane.
Monument a la Dona
– tłumaczone z języka katalońskiego oznacza Pomnik Kobieta. Rzeźba wykonana została z brązu w latach 1970-72. Wydana została w co najmniej dwóch edycjach – jedna znajduje się w Fundacji Miró w Barcelonie, a druga na ulicy, obok Palau March, w mieście Palma de Mallorca.
To, co pozornie nic nie znaczyło, w jego instalacjach nabierało nowego sensu i stawało się częścią swego rodzaju galerii artysty. Spokój, spacery brzegiem morza i odludnione miejsca Majorki pozwalały artyście osiągnąć tzw. „stan umysłu” odpowiedni do zmierzenia się z pracą twórczą.
Dom artysty po jego śmierci w 1983 roku został zaadaptowany na Miró Mallorca Fundació. Wyjątkowe muzeum składa się z trzech budynków, które stanowią jeden z najcenniejszych zespołów architektonicznych na Majorce. W skład wchodzą wspomniany wcześniej, zaprojektowany przez Serta i zbudowany w 1956 roku dom artysty.
Son Boter czyli dom majorkański z drugiej połowy XVIII wieku, który Miró wykorzystywał jako swoje atelier malarstwa i rzeźby.
Ostatnim jest budynek Moneo czyli siedziba fundacji, projektu Rafaela Moneo, otwarty w 1992 roku.
Dom artysty projektu Serta i Son Boter wpisane są do rejestrów jako budowle o znaczeniu kulturowym (BIC). Kolekcja Fundacji wraz z założeniem architektonicznym pochodzi z darowizny Joana Miró. Siódmego marca 1981 roku artysta i jego żona Pilar przekazali Miró Mallorca Fundació wszystkie trzy budynki z całym wyposażaniem.
Kolekcja składa się z obrazów, rzeźb, rysunków, przedmiotów i dzieł graficznych oraz bogatego zbioru dokumentów i części osobistej biblioteki artysty. Stała ekspozycja obejmuje prace zarówno Joana Miró jak i innych artystów w sumie dając nam możliwość zobaczenia 118 obrazów na płótnie, 39 obrazów wykonanych w innych technikach, 35 rzeźb, 1031 rysunków i szkiców. Dodatkowo 3749 przedmiotów wyposażenia wnętrza domu i 1925 grafik.
Bogactwo kolekcji przekłada się na różnorodność technik i materiałów, z których korzystał Miró. Daje nam to wgląd w niezwykle wszechstronny proces twórczy artysty.
Harlequin’s Carnival, 1925r.
Jeżeli ciekawi Was rozwój stylu artysty, na stronie totallyhistory.com znajdziecie te najważniejsze ułożone chronologicznie.
Strona fundacji, na której znajdziecie opcje zwiedzania, organizowanych warsztatów czy godzin wstępu – miromallorca.com.
Chcesz odkrywać uroki Majorki i być na bieżąco? Obserwuj nasz profil na instagram.com/cocomano.mallorca/ 🙂